พระซุ้มกอดำ พิมพ์ใหญ่ ไม่มีลายกนก กรุวัดพระบรมธาตุ 
จากตัวอย่างองค์พระรูปด้านบน กระผม...ผู้เขียนได้เพียรพยายามศึกษา จนกระทั่งได้ค้นพบว่า พระซุ้มกอ...มีผิวที่ดำหรือดำใส นั้นเกิดจาก..การนำองค์พระไปชุบด้วยยางไม้ แล้วนำไปเผาหรืออาจจะเผาอบในหม้อภาชนะ
องค์พระที่ชุบด้วยยางไม้ แบบปนการตกตะกอน จะทำให้ผิวองค์พระมีความขุ่นหรือใสในบางจุด
องค์พระที่ชุบด้วยยางไม้แบบใสสะอาด ปราศจากสารตกตะกอน ผิวองค์พระที่ได้ จะมีความใส หรือใส มันวาว มีความสวยงามมากกว่า
ดิน..เมื่อเผาแล้วสัมผัสความร้อนน้อย..หรือ..อบ..หรือ..ได้รับความร้อนน้อยแบบไม่โดนเปลวไฟเลย จึงทำให้เนื้อหาองค์พระผิวภายนอกใกล้เคียงสีเดิม ส่วนเนื้อหาภายในจะมีสีดำหรือเทาดำ อันเกิดจากความร้อนที่เรียกว่า "การระอุ" เช่นเดียวองค์พระที่วางในตำแหน่งที่ไม่สัมผัสกับเปลวไฟ เนื้อพระจะดำเนื่องจากการระอุด้วยความร้อน
คราบดินเดิม
ส่วนของคราบเนื้อดินเดิมที่ไม่ติดคราบยางไม้ ดูหนึกนุ่มและละเอียด สีเหลืองแบบสีพิกุลหรือสีเหลืองไพล เป็นการละลายของสสารจากภายในปนแร่เหล็กในดินออกมา จึงกลายเป็นชั้นผิวใหม่หรือคราบหรือคราบเหลือง
คราบยางไม้ที่ชุบองค์พระ เป็นยางไม้ที่มีคุณสมบัติไม่มีสีหรือแบบใส จึงสะท้อนสีดำของเนื้อพระข้างในออกมา บางจุดจะสะท้อนสีดินเดิมที่แห้งซีดตามอายุขัยออกมาให้เห็น แลดูดำด่างเป็นธรรมชาติ คราบยางไม้ทำหน้าที่ห่อหุ้มแบบเคลือบผิว จึงทำให้ผิวพระซุ้มกอดำ...ดูมันวาว โดยเฉพาะส่วนที่เป็นสันเรียบ คล้ายๆกับการเคลือบผิววัสดุด้วยแลคเกอร์ (Lacquer) ในปัจจุบัน และเมื่อขัดถูผิวองค์พระ ผิวจะลอกเป็นขุยเล็กๆ อันเกิดจากยางไม้ ส่องด้วยกล้องส่องกำลังขยายสูงจะมองเห็นได้
คราบยางไม้
คราบ "ยางไม้"หรือปัจจุบันเรียกว่า "รักไม้" ในส่วนที่เคลือบตึงและบาง จะดูเป็นมันวาว ลื่น ใส เห็นผิวในดำ มักจะปรากฎตรงส่วนสันนูนต่างๆ และในส่วนที่ยางไม้ ไหลมาตกตะกอนรวมกัน หรือมีความหนามากกว่าส่วนอื่นๆ จะมีความขุ่นที่เกิดจากการตกตะกอนของยางไม้หรือแบบสีเทาเข้ม ไม่ใส มองไม่เห็นผิวพระ มักจะปรากฏตามแอ่งเว้าในมิติองค์พระ
พระซุ้มกอดำ พิมพ์ใหญ่ ลายกนก กรุฤษี
(องค์อัญมณีดำ)
การชุบเคลือบด้วยยางไม้ สวยงาม
พระซุ้มกอดำ พิมพ์ใหญ่ ลายกนก กรุฤษี
(องค์พิมพ์ทรงพระฤษี)
พระซุ้มกอคราบเขียว ยางไม้ พิมพ์ใหญ่ ไม่มีลายกนก กรุวัดพระบรมธาตุ
(องค์อัญมณีเขียว)
พระซุ้มกอดำ พิมพ์ใหญ่ ไม่มีลายกนก กรุวัดพระบรมธาตุ
พระซุ้มกอโทนสีอื่น ชุบด้วยยางไม้
ดิน..เมื่อเผาแล้วสัมผัสความร้อนน้อยหรือได้รับความร้อนน้อยแบบไม่โดนเปลวไฟ จึงทำให้เนื้อหาองค์พระมีสีดำหรือเทาดำ แต่เมื่อสัมผัสไฟที่อุณภูมิสูงมากๆ เนื้อพระจะเขียวแบบเขียวหินครก แน่นและแกร่งแบบหิน แต่ดูหนึกแน่น ไม่กระด้างแบบพระทำเลียนแบบ เมื่อเผาที่อุณหภูมิสูง คราบยางไม้จึงถูกทำลาย ตัวอย่างพระซุ้มกอ พิมพ์ใหญ่ (องค์ภาพล่าง) เป็นพระซุ้มกอที่นำมาชุบยางไม้ภายหลังการเผา แล้วตากให้แห้ง หรือเป็นการชุบยางไม้ดิบ คราบยางไม้ที่ปรากฏจึงเห็นได้ชัดเจน และไม่ได้ซึมซับเข้าไปในเนื้อพระ เนื่องจากเนื้อพระ มีความแข็งแกร่ง เมื่อขัดถูองค์พระแล้วส่องด้วยกล้องส่องกำลังขยายสูง จะเห็นขุยพระที่เกิดจากยางไม้
พระซุ้มกอ พิมพ์ใหญ่ ลายกนก เนื้อผ่านสองสี กรุฤษี
เนื้อพระที่แกร่ง แต่ดูหนึกนุ่มจากอายุกาล ไม่กระด้างและมีความหลากหลาย พระที่ทำเลียนแบบ สามารถทำเลียนแบบสีผ่านได้ แต่จะดูแข็ง กระด้าง ไม่มีความหนึกนุ่ม ความหนึกนุ่มก็คือความหนาแน่นบวกกับความแกร่งเนื้อละเอียดและแฝงด่วยความฉ่ำนวล พระที่ทำเลียนแบบ ไม่สามารถทำให้เกิดความหนึกนุ่มได้ ต้องอาศัยกาลเวลาเท่านั้น
พระพิมพ์ที่ทำมาจากเนื้อปูนหรือที่มีปูนผสม จะปรับสภาพให้มีความหนึกนุ่มได้เร็วกว่าพระพิมพ์ที่ทำมาจากเนื้อดิน เพราะพระพิมพ์เนื้อดินต้องอาศัยปัจจัยความชื้นและการเกิดของหินปูนเป็นหลัก
โดย...นักเดินทางเข้าป่าและเล่าเรื่อง
ร.ต.อ.อภิชาติ ปัดภัย
สงวนสิทธิ์ ๒๕๖๑
apichatimm@gmail.com
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น